Lilypie Fourth Birthday tickers

28 Aralık 2013 Cumartesi

Yaşasın Sütüm Yetiyor! - Sütü Artırmanın Yolları

Ege'yi yalnızca anne sütüyle besleyebilmeye başlayalı çok oldu, ama bu yazıyı ancak yazabiliyorum. Ege doğduktan sonra ilk süt (kolostrum) hemen gelmişti ama o kadar azdı ki, Ege'yi doyurmaya ancak ilk bir-iki günde yetti. Sonra Ege'nin açlıktan ağlaması ve uyumaması, bir de sarılık oluşu nedeniyle, doktorumuzun da önerisiyle mamaya başladık.
Önce her iki memeden emiyor, doymadığı için üstüne kaşıkla mama alıyordu. Her öğününde bu şekilde devam etti. Ben de sütüm az geliyor diye üzülüyor ve artırmanın yollarını arıyordum. Güya aldığımız mama kutusu ilk ve son olacaktı, benim sütüm hemen birkaç günde sular seller gibi akacak, şelale misali fışkıracaktı. Öyle sanıyordum. Ama olmadı. Ancak 7-8 kutu bitirdikten sonra mamayı bırakabildik. Herkesin sütü bir anda coşacak diye bir şey yokmuş.
 
Sütümü, oğlumu doyurabilecek kadar artırmak için neler mi yaptım? Neler neler... Öncelikle hemen gidip bir süt sağma pompası aldım (benimki Avent'in tekli elektrikli pompası) ve her emzirmeden sonra bir de sağdım. Doğumdan önce pompa almamıştım, ama ister sütü az isterse çok olsun bütün annelere tavsiyem, henüz gebeyken bir pompa almaları. Çünkü az olunca arttırsın diye sağmanız, çok olunca da bebeğin ememediği fazla sütü, memede kalmasın, kanalları tıkamasın, mastit olmayın diye sağmanız gerekiyor. Yani "çalışan anne olmayacağım gerek yok" diye veya "çalışmaya başlayınca alırım nasıl olsa" diye düşünmeyin, doğumdan önce alın, yıkayın dezenfekte edin ve yanıbaşınıza koyun.
 
İnternetten konuyla ilgili güvenilir pek çok site araştırdım, tecrübeli annelerin yorumlarından faydalanmak için blogları okudum. Sonunda pek çoğunda ortak olan şeyleri yaptım ve hala da yapıyorum. En önemli iki şeyi en son yazacağım. Diğerlerini ise şöyle özetleyebilirim:
 
  • Bol bol su içmek-sıvı gıda almak: Yazın günde en az 4 litre içiyordum. Şimdi günde 3 litreye düştüm. Fazlası da olabiliyor ama 3 litreden az içmiyorum. Ne kadar içtiğimi takip etmek için bardak sayıyorum. (Evet komik ama bunu yani bardak saymayı her gün yapıyorum!) Bu 3-4 litreyi illa da su ile tamamlamak zorunda değilsiniz, komposto veya taze sıkılmış meyve suyu veya ayran da olabilir. Fakat asitli içecekler ya da hazır meyve suyu içmemenizi öneririm bu dönemde. Ne de olsa yiyip içtiğimiz herşey süte geçiyor, bebeğe hazır gıda vermeye gerek yok daha bu yaştan.
  • Dereotu: Bol yeşillik yemek hayatımızın her döneminde faydalı bir şey. Ben diğer tüm yeşillikleri de bol bol yedim ama en çok dereotu yedim. Sabah kahvaltılarında yarım demet, öğlen ve akşamları da salataya karıştırarak yedim. Gerçekte ne kadar faydalı oldu bilemiyorum ama en azından psikolojik olarak faydası olduğu kesin :)
  • Kimyon: Hem sütü artırmak hem de gazı azaltmak için etkili. Her yemeğe az da olsa katın. Ben sabahları kaynamış yumurtamın üzerine ekiyordum.
  • Rezene çayı: Kocacım her akşam rezene çayı yapıyor ve yatmadan içiyorum. İçine ısırgan otu, ıhlamur ve diğer bitkilerden karıştırıyor. Hem ılık ılık içince beni sakinleştirip uykuya geçişimi kolaylaştırıyor, hem bebekte gazı azalttığı söyleniyor. Ayrıca sütü de artırıyor.
  • Tahin helvası: Gerçekten işe yarıyor mu bilemiyorum, sanırım tahin yağı süt artırmaya yarıyormuş o yüzden tahin-pekmez olarak da tüketilebilir. Ama ben helvayı çok sevdiğim için bana psikolojik bir etkisi de olmuş olabilir :)
  • Humana Still-Tee: Günde en az 1 bardak içiyorum hala. Hem tadı da hoşuma gitti, çay yerine bazı sabahlar bundan içiyorum.
  • Malt içecekleri: Bunların faydası gerçekten çokmuş. Ben ilk günlerde eşime aldırdım ama ancak onları bitirebildim zorla. Bir daha almadık. Çünkü çoook şekerli ve tadı çok kötü geldi bana, içemedim. İçebilirseniz, ciddi yararı olan bir içecek.
Şimdi gelelim en önemli iki şeye. Bol su içmek dışında yukarıda yazdıklarımın ne kadar etkisi oldu, inanın net bir şekilde ölçemedim, bilemiyorum. Ama şu yazacaklarımın kesinkes etkisi olduğunu söyleyebilirim:
  1. EMZİRMEK: Bol bol emzirmek. (Süt Doktoru Tomris'in de dediği gibi) bebek gak dese emzirmek, guk dese emzirmek. İlk başlarda doktorlar ve ebeler "2 saatte bir emzir, her göğüsten 15 dakikayı geçme yoksa bebekte gaz olur" diye beni korkutmuşlardı ve ben de bu öğüde uyuyordum. Ama böyle yapınca hem bebeği memeden ayırmak zor oluyordu ağlıyordu, hem de süt yeterince artmıyordu. Şimdiki aklım olsa saat tutmaz, bebeğimin istediği kadar memede kalmasına izin verirdim. Hele o ilk günlerde buna ne kadar da ihtiyacı vardı! Gebeler, lütfen bu öğütlere kanmayın. Bebeğin her halükarda gazı olacaksa oluyor. Memede az kaldı-çok kaldı'yla alakası yok bence. Çok emzirin, memeyi çok boşaltsın ki, yerine yeni sütü yapsın vücut. Beyin böyle işliyormuş, meme ne kadar sık boşalırsa, o kadar çok süt üretiyormuş "meme çabuk boşalıyor, demek ki bebeğin ihtiyacı var, demek ki daha çok süt üretmeliyim" diye. Ayrıca 2 saatin dolmasını da beklemeyin emzirmek için. Ne zaman ağlarsa, ne zaman ağzını açıp meme aranırsa dayayın memeyi. Her ihtiyacı olduğunda yanında sizin olacağınızı bilsin, o güven gelişsin bebekte. Mutlu olsun. O mutlu oldukça, siz de mutlu olun. Çok sütünüz olsun :)
  2. DESTEK ALMAK: Bunun içinde çok konu var aslında ama tek başlıkta toplamak bana uygun geldi. Çünkü hepsi birbiriyle alakalı. Mesela uyumak süt oluşumunu çok artıran bir şey. Uyuyabilmeniz için bebeğin uyuduğu her dakika sizin de uyumanız lazım. Bunun için de yemekmiş, ev işiymiş, misafirmiş, hiçbir şeyle ilgilenmiyor olmanız lazım. Tek başınızaysanız bu imkansız tabii. O yüzden anneden-kardeşten-kayınvalideden-görümceden-komşudan vs her kimden yardım teklifi gelirse kabul edin. Hiçbirini reddetmeyin. "Aman ben kimseye minnet etmem" veya "ne gerek var, ben bugüne kadar her işimi kendim gördüm, bunu da hallederim evelallah" ya da "kimseyi yormayım şimdi, onlara da yazık" gibi normal zamanlarda normal olabilecek düşüncelere girmeyin. Çünkü lohusalık, normal bir durum değil. Yeni annenin kendi için bile normal değilken, bebek için vazgeçilemez şeyler içeriyor. Yani kendiniz için değilse bile, bebeğiniz için isteyeceksiniz bunu. Şart. Siz dinlenip uyuyacaksınız ki sütünüz gelsin/artsın. Bir de çok güzel beslenmeniz gerekiyor. Düzenli ve dengeli bir beslenme programı, bol bol yoğurt, süt (ilk zamanlar için bebeğe alerji yapma ihtimaline karşı direk süt içilmeyebilir, o zaman sütlü tatlı yiyebilirsiniz, ben öyle yaptım), kırmızı et, yumurta, yeşil sebzeler, bol meyve, komposto yemeniz içmeniz lazım. Bunları da siz kendiniz yapamazsınız, emin olun. Zaten bebek uyanıkken emzireceksiniz, uyurken de uyuyacaksınız. O yüzden iyi bir aşçıya ihtiyacınız var. Tüm bunlar sağlandıktan sonra bir de psikolojinizin düzgün olması lazım. Eh çevreden bu kadar destek alabilirseniz, kocanız da ruh sağlığınız için birşeyler yapıp keyfinizi yerinde tutarsa (ne bileyim, anneliğin size ne kadar yakıştığı, eskisinden daha güzel olduğunuz gibi laflar etse mesela, veya akşam eve gelirken bir buket çiçek getirse filan...hiç fena olmaz, ne dersiniz?) size prenses gibi hissettirse kendinizi, sütünüz inanın artacaktır. (Hem böylece postpartum depresyona girme ihtimaliniz de son derece azalmış olacaktır)
Ben bu şekilde özetleyebilirim sütümü nasıl artırdığımı. Haa, son bir madde ekleyim: Bol bol gülün! Bebeğinizi bol bol sevin, öpün, koklayın! Bu eylemler beyinde serotonin hormonunu artırıyormuş, o da süt salınımını desteklermiş. Yani mutlu olun! Mutlu anne, mutlu bebek!

5 yorum:

  1. yazıyı sanki bana yazmışsın adaş..işe başlicam diye süt sağıp biriktiriyorum ama hem arin'e hem de saklamaya yetiştiremiyorum..sütüm azaldı sanırım..malt iyi gelmişti bana da yine malt içmeye başladım..yeşillik yiyemiyorum ya hamileyken bi tiksindim öle de devam ediyo maalesef..bi de bulgur arttırıyo..umarım yetebilirim..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben de süt biriktirmeye çalışıyorum ama ben de yetişemiyorum. Şöyle ki, Ege bir memeyi emip doysa bile hemen memede uyuyor veya oyun istiyor. Onu bırakıp da sağamıyorum. Annemler varken sağabiliyordum. Şimdi de bakıcımız başlayınca emzirip ona veririm, onlar oyun oynarken ben sağarım diye düşünüyorum. Blogcuanne'de okumuştum, bir bebeği büyütmek için bir köy lazım diye. Köy değilse bile hiç değilse evde 2 kişi olsa hiç fena olmaz dimi? Bakalım bakıcımız gelince öyle olacak mı? Gelişmeleri yazacağım.

      Sil
  2. Çok güzel bir yazı olmuş :) Yakında hepsini uygulama şansım olacak umarım..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. teşekkürler! umarım sütünüz bol bol gelir de benim gibi çok uğraşmak zorunda kalmazsınız. sevgiler...

      Sil
  3. Benim bebeğimde gece çok güzel doyuyo ama gündüz doymuyo gibi hissediyorum aslında kilosu filan normal ama emerken karnını yukarı doğru geriyo popoyu kaldırıyo öemeden çekincede aranıyo ağlıyo eli sürekli ağzında 4.ayına girecek ne yapacağımı bilemiyorum.

    YanıtlaSil